sábado, 7 de marzo de 2009

Reunión II (27.2.09). A batalla e a paisaxe

Na nosa reunión segunda, a do pasado día 27 de Febreiro, dedicada ao conto de Harte e ao cómic de Crumb, falamos máis que nada do primeiro, e unha das cousas máis traídas no diálogo foi o do naipe que John Oakhurst clava na árbore antes de suicidarse -ben, houbo un par de persoas que pensaban que non estaba claro que fora un suicidio-. Outra cousa que no debate chamou a atención -non sabemos se moito, pero "algo"- é o feito de que o personaxe antes nomeado sae tamén noutro conto de Bocetos californianos. En concreto, nun titulado na edición en castelán de Bruguera do ano 1979 como "Un episodio de la vida del señor John Oakhurst".
Sobre o primeiro, neste enlace pódese ler que a carta do dous de trevos, no póker, é a que menos valor ten en comparación coas restantes, detalle que pode explicar por que é esa e non calquera outra a escollida polo xogador que recoñece ter unha mala racha (¿pode ser peor?):
"En caso de empate con la misma carta, se toma en cuenta el palo de la carta. El ranking es: Picas, Corazones, Rombos y Tréboles; el dos de trébol es la carta más chica posible."
Sobre o segundo, o do outro conto, dicir que trátase dunha historia de amor e adulterio: Oakhurst perde a cabeza por unha muller casada, incapacitada para camiñar temporalmente, á que el axuda non só economicamente para se recuperar... Ao final as cousas non acaban demasiado ben para el -o interior dela é máis ben misterioso, e non queda claro que sinte realmente, aínda que o lector pode supoñelo...-, que volve ao mundo do xogo ferido dobremente, fisica e animicamente, despois dun patético intento de deixar ese mundo e dedicarse... ¡á traballar na bolsa por recomendación dun amigo banqueiro ao que acabará matando nun duelo a pistola por causa da muller, casada polo demais cun terceiro home que andaba certamente moi ocupado, polo que se ve!
Sobre a orixe da canción relixiosa que aparece dúas veces no relato, nada sabemos de momento, a non ser o que dixo Á. na reunión, que posiblemente sexa un fragmento dos "Salmos" da Biblia: ¿alguén pode confirmar esta suposición, por favor? Que deixe aquí un comentario, en todo caso. Gracias.
¿E que pasa con Crumb? Ben, del no se falou demasiado, pero agora e aquí propoñemos algo que podemos chamar xogo ou algo parecido. O conto de Crumb narra o devir da historia de EE UU en non demasiadas viñetas, desde o comezo dese país, ata o ano da publicación desde cómic, que cremos foi en 1979, tres anos despois do bicentenario famoso. O relato de Harte ten ugar no mes de Novembro de 1850. Se vas cara ás últimas viñetas de Crumb, a calquera das cinco do final, por exemplo, ¿serías capaz de imaxinar como contar unha historia similar á de Harte nese outro tempo histórico dos EE UU? ¿Que habería que cambiar da orixinal, para conseguir sen embargo manter o esencial do conto de Harte...? Se alguén vese con forzas para isto, que ben: que o escriba nun comentario aquí mesmo. E se hai máis dun, mellor aínda. A ver...

2 comentarios:

  1. Ola novamente!!
    Lamento o retraso, ás veces vaime ser moi difícil estar ao tanto, mais teño que dicir que fun seguindo as lecturas.O feito de non pertencer á mesma órbita dificulta que saiba que pasou nas reunións, así que agradezo estes resumos breves, que me dan unha idea de por onde van as cousas...
    Así que a case todos vos chamou a atención o final do relato... Si, hai que recoñecer que é moi efectista e moi de cine, que se cadra é ao medio ao que máis acostumados estamos e, por iso o, que mellor entendemos. Tamén que unha imaxe vale máis que mil palabras e que os símbolos sempre nos tocan máis fondo porque esixen de nós que os interpretemos...
    A min tamén me chamou a atención, mais paréceme moi acorde con todo o narrado. A maioría dos bos relatos breves non só contan unha soa historia e moitas veces nin sequera unha soa realidade. O que vemos en Poker Flat é o relato dun encontro en direccións diverxentes: os que saen de Poker Flat cara Sandy Bar (o grupo do señor Oakhurst) e a parella que fai o traxecto inverso. Estes dous grupos de personaxes contrarios, os proscritos e malvados e a parella inocente e pura, atópanse nun territorio hostil e neutral e parecen destinados a vivir (e a morrer) xuntos. O problema agrávase cando o Tío Billy desaparece xunto co medio de transporte e salvación: as mulas.
    Aquí comeza o punto máis interesante, na miña opinión. A convivencia obrigada vai cambiando os carácteres dos personaxes até límites insospeitados: a morte confunde á pecaminosa Duquesa coa casta Piney; Madre Shipton sacrifícase por Piney e Oakhurst axuda a Tom Simson dándolle o único medio de escapar: os zapatos feitos coas albardas... Todo un relato de cambios que se poden interpretar de moitos xeitos: a solidariedade da xente ante as situacións dramáticas, a loita contra a natureza hostil na que saen a relucir as verdadeiras personalidades dos personaxes, ou, incluso, o pago dos proscritos a quen lle axuda no seu camiño e se perde voluntariamente con eles.
    Mais tamén está o punto de vista de quen o mira, que é o do señor Oakhurst, o xogador empedernido, que polo seu oficio contempla todo o que acontece dende a perspectiva dunha partida de cartas, onde a sorte varía según o momento e onde o importante é saber cando vai cambiar. Nas súas propias palabras: “La suerte [...] es una cosa de lo más curiosa. Lo único que sabes seguro sobre ella es que cambiará”. (p.134). Outro elemento cambiante.
    De feito a propia historia iníciase cun cambio: a necesidade de limpar Poker Flat de xente de mala vida. As primeiras liñas din así: “Cuando el señor John Oakhurst, jugador, pisó la calle principal de Poker Flat la mañana del 23 de noviembre de 1850, notó un cambio en la atmósfera del lugar desde la noche anterior” (p.127).
    Se cadra neste sentido o relato pode relacionarse co cómic de Crumb, no que o cambio tamén é o protagonista. Moitas veces os textos escritos en tempos de cambio reflicten este feito na súa trama . E neste relato o contexto dos personaxes é determinante para o seu devir.
    Mais, a pesar de que Oakhurst cre no cambio da sorte e das cousas, tamén é un bo xogador que sabe cando abandonar a partida. E de ai o símbolo do epitafio, que identifica as fichas coa vida. Ademais, este naipe é un dous de tréboles, que como xa dixestes nalgún lugar é a carta de menos valor no xogo do poker... ¿Será que Oakhurst xa gastou tódalas súas outras cartas (a esperanza nas mulas, a fe en que a neve se retiraría, os zapatos para Tom...) e se ve desarmado, xa sen cartas de valor coas que poder seguir xogando nesta partida vital? ¿Será por isto que nos mostra, como se fai no final da partida, que quedou sen bazas coas que continuar, que no reparto dos naipes a sorte non estivo do seu lado?

    Mais ou menos esa é a miña visión da historia. Se alguén pensa diferente pode contestarme e falamos, porque nestas cousas nunca hai un só sentido...

    Saúdos, terrícolas!

    A.M.L.

    ResponderEliminar
  2. Ola A. Antes que nada, gracias por seguirnos e polo teu extenso e detalado comentario. Que ben escribes, case o tiña olvidado.. Non; é broma: de olvidado, nada. Ben, a verdade é que en liñas xerais un está de acordo contigo, claro. Non obstante quixera comezar levándote a contraria nun punto: ¿realmente pensas que unha imaxe vale máis que mil palabras? Ás veces, si, pero moitas veces é xusto o contrario, diga o que diga o tópico, e de feito o naipe leva consigo un certo número de palabras escritas polo xogador, ¿ou non? (Por certo, na reunión houbo un par de persoas que poñían en dúbida que fora un suicidio e non un asasinato).
    Sen embargo, insistindo na túa visión da historia -e estou de acordo con que nun relato pode haber máis dunha: supoñemos que estás pensando, por exemplo, en Piglia, do que falaremos no club pronto, pois Hemingway, ese chejoviano, está xa ás portas, e do arxentino xa tivemos noticia nun club/blog do ano pasado sobre Salinger-, quixera sinalar algo que moi posiblemente ti notaras tamén: "Se encontraban en un enclave particularmente impresionante y agreste. Un anfiteatro arbolado, rodeado por tres lados de precipicios escarpados, de granito desnudo (...)." Ou sexa, o escenario da traxedia: "Ave, César, os que van morrer..." Escribe García Gual ao final da súa introducción a unha edición da "Ilíada" -que aparece en certo modo neste conto, por certo-: "el riesgo es el precio de la grandeza, y la gloria de los héroes el premio por arrostrar jóvenes el destino del guerrero. Y todo eso sucede para que ["PARA QUE"!], a lo largo de los siglos , el aedo, con ayuda de la Musa memoriosa, entone su canto en trágico e inolvidable homenaje", ou con palabras do gran dinamiteiro, Nietzsche,"es decir, nosotros sufrimos y perecemos para que no les falte materia a los poetas -y esto lo ordenan precisamente así los dioses de Homero" ("Humano, demasiado humano").
    Volvendo sobre a "Ilíada", ¿fixácheste en que son os noivos os únicos que relatan historias aos demais, e os únicos que cantan, esa extraña canción relixiosa, tanto máis extraña porque ao final a noiva, antes de morrer, di que non sabe rezar? Segundo unha persoa do club, a canción é posiblemente un "Salmo", pero non o sabemos con certeza...
    Comentamos tamén nesa reunión o parecido desta historia coa película de John Ford, "A dilixencia", baseada no conto de Maupassant titulado "Bola de sebo". Certas cousas que ti comentas do comportamento dos personaxes é moi similar ao que alí pasa, pero non sei se coñeces esa película.
    E tantas outras cousas que esta historia trae consigo, ¿non? Mañá temos outra reunión, esta vez para falar dun par de contos de Anderson, con quen xa entramos no s. XX e na influencia de Chéjov nos contistas norteamericanos, que é onde queríamos chegar... Esperamos que vixiles desde a nave e deixes caer a mensaxe na botella (virtual, iso si) cando gustes...
    Un saúdo, A. (Ah: cando xa non o buscaba nin quería, apareceu o artigo de Atxaga. Sempre sucede así. Alguén debería escribir un conto sobre este fenómeno, se é que non o está xa...). Gracias. Chao.

    ResponderEliminar