jueves, 19 de febrero de 2009

Preparando a reunión do 27 (sobre Harte)

Nesta nova entrada queremos suxerir algunhas cousas de cara á próxima reunión:
  1. Consideramos conveniente ler o conto de Harte máis dunha vez, e con calma, evitando facelo o día anterior precipitadamente.
  2. Suxerimos pensar noutras historias que ti vexas semellantes a ésta (películas, novelas, contos, anécdotas, cómics...). Prepara algo isto, se ves que da de si.
  3. Visitar este blog de cando en vez, especialmente inmediatamente antes da lectura, e un ou dous días antes da reunión. Métete nel, pero de forma activa: deixa os teus comentarios. sobre os contos da reunión anterior, sobre os da seguinte, sobre os comentarios doutras persoas... É importante. Por favor. o blog é de todos.
  4. Talvez ver a vella película de John Ford "La diligencia" ("The Stagecoach"), baseada nun conto do francés Maupassant, pero agora ambientada no Oeste, talvez non veña mal... É un clásico. En YouTube podes atopala (propoñemos este enlace, en inglés, con subtítulos, pero haina doblada). É a de 1939, de John Ford. Non escollas outra versión.
  5. ELEMENTOS DO CONTO DE HARTE QUE É IMPORTANTE TER PRESENTES:
  • Fenómenos ou elementos naturais con significados esenciais no desenvolvemento da historia: neve, sol, lúa, vento, frío, cor do ceo, o círculo de neve crecento arredor da casa...
  • Os nomes dos personaxes e dos lugares... Dicionario de inglés en man, ou tirando do que atopes na Rede, claro. ¿Non se chama "Madre" unha das mulleres? ¿E o rapaz e a rapaza, non posúen sobrenomes? Etc.
  • Valor simbólico dos lugares e/ou obxectos: a montaña da que non poden saír; a casa a medio facer; o círculo de neve; as rochas...
  • A xerga ou argot do xogador, ¿é só algo pintoresco para dar cor, ou ten algo máis dentro? ¿Que, en todo caso? (Hai que buscar onde aparece, ben é certo. Soe ser así, a cousa...).
  • A parella que chega pola súa conta: a súa relación, os seus caracteres... ¿Xogan algún papel simbólico no relato? ¿Talvez en contraposición ao resto de personaxes? Por certo, ¿cambian estes últimos coa chegada dos rapaces...?
  • A canción (e a súa letra), a música, os contos da Ilíada (o pai de Harte era profesor de grego)... ¿De que personaxes proceden? ¿Que pode significar?
  • ¿Que pasa co alcohol na montaña?
  • A morte (¿sacrificio?) de "Madre"...
  • A Duquesa ruborízase dúas veces no conto. Dúas. A ver...
  • Ao final, as dúas mulleres, xuntas, ¿rezan, ou non, e por que? ¿E que, con isto?
  • Cando ambas son atopadas, ¿como as atopan? ¿Que chama a atención diso? ¿Significará algo, ou será que Harte era máis ben un tipo con tendencia ao capricho? ¿Hmn?
  • A imaxe que tanto gusta a Borges -ver entrada anterior-, a do naipe pinchado na árbore: ¿é só unha cartulina posta nun tronco, ou ten máis que dicir, o naipe de marras?( Por certo, ¿cres que poderás olvidar esa imaxe nalgún momento do resto da túa vida...?).
  • ¿Seríamos capaces -debe de ser difícil, pero non imposible- de ver algún vínculo entre o conto de Harte e o do noso contemporáneo Crumb? ¿Si...? Ánimo.
En realidade, xa sabes, todas estas cuestións sobran se un le con interese e atención o relato. Só é unha idea...

miércoles, 18 de febrero de 2009

CONTO Nº2: "OS PROSCRITOS DE POKER FLAT", DE BRET HARTE

"OS PROSCRITOS DE POKER FLAT": Para a próxima reunión, do día 27 deste mes, propoñemos a lectura doutro famoso conto, neste caso de Bret Harte (1839-1902): "Os proscritos de Poker Flat", o seu relato máis recoñecido, publicado no seu libro Bocetos californianos. Para poder baixar este conto en castelán, preme neste enlace (se o queres en inglés, baixa ata o parágrafo III desta mesma entrada). Se alguén sabe como conseguilo en galego, que o diga, por favor.

"A SHORT HISTORY OF AMERICA" (1979): Como "relato" complementario propñemos nesta ocasión... un cómic. Do norteamericano Robert Crumb. Ofrecemos varios enlaces para poder velo na Rede de diferentes xeitos.

Comecemos co relato de Harte: Antes que nada, aquí tes o enlace para poder ler o conto en inglés . Agora parécenos ben facilitar este outro que leva a un breve e claro artigo de Bartolomé Leal, titulado "Bret Harte. el padre del western" . Recomendamola la lectura deste artigo pola súa claridade e a súa información. (Vale, para fans da Wikipedia, aquí a tes tamén). Non olvides tampouco que ao final do libro antologado por Richard Ford -ver a entrada primeira deste blog- podes atopar información básica sobre o autor de cada un dos relatos do libro.
En 1945, o admirado Jorge Luis Borges publicou o xa famoso "Prólogo" ao libro de Harte, Bocetos californianos. escoleremos agora fragmentos deste prólogo que consideramos de interese, se che parece. Intentamos localizar este escrito borgeano na Rede, sen resultado (se alguén é capaz de facelo, que silbe):
"El romanticismo de Harte no comporta un falseo. A diferencia de otras doctrinas, el romanticismo fue mucho más que un estilo pictórico o literario; fue un estilo vital. Su historia puede prescindir de las obras de Byron, pero no de su vida tumultuosa y de su muerte resplandeciente. El destino de los héroes de Victor Hugo abusa de la inverosimilitud; también abusó de ella el destino del teniente de artillería Bonaparte. Si Bret Harte fue romántico, también lo fue la realidad que sus naraciones historian: el hondo continente que abarcó tantas mitologías, (...) del oro occidental y de los bisontes detrás de las puestas de sol, de los ansiosos laberintos de Poe y de la gran voz de Walt Whitman."
"(...) Dickens leyó (...) el irresistible , el tal vez imperecedero "Outcasts of Poker Flat" ["Os proscritos de Poker Flat"]. Descubrió en el estilo de su escritura alguna afinidad con el suyo, pero profusamente alabó
"los finos toques de carácter, la frescura del tema, la ejecución magistral, la milagrosa realidad del conjunto" (John Foster, The Life of Charles Dickens, II, 7)."
"(...) Una facultad que Bret Harte comparte con Chesterton y con Stevenson: la invención (y la enérgica fijación9 de memorables rasgos visuales. Acaso el más extraño y feliz es éste que leí a los doce años y que me acompañará, bien lo sé, hasta el fin del camino: el blanco y negro naipe clavado por la firme navaja en el tronco del árbol monumental, sobre el cadáver de John Oakhurst, tahúr."

En canto ao "conto" complementario, propoñemos hoxe non un relato escrito, senón un cómic do debuxante norteamericano Robert Crumb, que será o primeiro dunha non demasiado extensa serie, pero esperamos que si representativa dese outro medio de expresión, neste caso creado polos estadounidenses, do mesmo modo que crearon o jazz, o cine tal e como hoxe o coñecemos ou o rock´n´roll. Ben é certo que posiblemente non haxa unha relación moi íntima entre o relato de Harte e o de Crumb, pero tampouco parecen totalmente alleos o un doutro. Ofrecemos varios enlaces para poder ver de modos diferentes este breve relato crumbiano. Xa discutiremos cal agrada máis. aclaremos que en orixe esta historia foi pensada para ser publicada en branco e negro. Tamén está en YouTube.

NOTA: Por favor, permanece atento a este blog. Nun par de días ao sumo, atoparás nel crta información para facilitar a lectura do conto de Harte. Gracias.

viernes, 13 de febrero de 2009

Reunión I (13.2.09). Paisaxe despois da batalla

Ola de novo.
Destaquemos antes que calquera outra cousa o feito de que fixemos a primeira reunión, e de que nela estabamos todos, os oito. Ben. Xa estamos en marcha...
Eeerr... Ao mellor non está de máis poñer branco sobre negro -ou ao revés, dada a estética desta bitácora- que a linguaxe da arte, da literatura neste caso, non é a propia da ciencia ou da técnica. Non parece razonable pretender que o autor se exprese con conceptos e termos propios de algo alleo á súa arte (nin falta que fai). Polo cal, se ben é certo que nestes contos de Hawthorne e de Melville "preténdese comunicar algo", e non soamente improvisar sobre o papel a costa dun enganado lector, ese "algo" -sexa o que sexa, que tal é en parte a cuestión, e sen podela separar da forma de expresalo- nin é algo monolítico nin puramente analítico ou descriptivo. Aí fai a súa aparición a necesaria labor interpretativa do lector -por certo, ¿era quen de facer isto o noso amigo Bartleby...? ; ¿terá que ver o conto de Melville co todo isto, e co que fixemos ao ler e comentar ese relato...?-, impresdindible na novela, e no conto literario que nace no século XIX. Se ben é certo que, como xa falamos na reunión, non parece posible aceptar calquera interpretación. A propia natureza, esructura ou lóxica interna da obra e dos personaxes permite e non permite segundo que lecturas. ¿Aceptaríamos que "Don Quijote" é unha novela de ciencia-ficción, ou que "Bartleby" é un relato policíaco...?
Nas dúas entradas anteriores a ésta podemos ver certas claves ou orientacións para mellor comprender estes contos..., ou algo así, vaia. Non obstante, non se pretendía na reunión -nin neste blog, claro- "dictar" cal é "A Interpretación" correcta, porque:
  • Iso é moi pouco interesante e bastante aburrido.
  • Este club non busca iso, senón exactamente o contrario.
  • ¿Hai por aquí cerca acaso alguén con carnet oficial da Policía de Interpretación Correcta dos Contos que lle permita semellante... "cousa", hmn?
Despois da tormenta, despois da primeira reunión, saíra como saíra, propoñemos revisar as nosas interpretacións e comentarios -orais ou escritos-, e tamén as entradas deste blog, se che parece, e introducir aquí algún comentario, ou varios, "a toro pasado", agora, mañá, dentro de catro días, sobre eses dous contos. Interesante sería lograr establecer un cruce de comentarios entre nós, e implicar tamén ás persoas que sen dúbida están lendo o blog e forman parte deste club "virtualmente".
Ánimo. un blog só está vivo se as persoas, en plural e con plurais puntos de vista, escriben comentarios nel...

miércoles, 11 de febrero de 2009

Fragmentos de "Wakefield"

Reproduciremos aquí nesta entrada unha serie de fragmentos do conto "Wakefield", de Hawthorne, co fin, esperamos, de facilitar un posible ensaio de comparación co conto de Melville, no caso de que alguén vexa algún interese niso... (Estamos utilizando a edición de Ediciones de la Flor, 1967, Arxentina, na antoloxía El libro de los autores):
  • "(...) Sin que nada motivara su voluntario destierro (...)", páxina 9.
  • "(...) El incidente (...) provoca las simpatías del género humano", páxina 9.
  • "(...) Todo incidente asombroso encierra una moral", p. 10.
  • "Tenemos que seguirlo por la calle, apurando el paso, antes de que pierda su individualidad y se diluya en el mar proceloso de Londres", p. 12.
  • "¡Qué poco conoce su propia insignificancia en este ancho mundo! Ningún ojo mortal fuera del mío ha seguido tus huellas", p. 12.
  • "Es peligroso cavar un abismo en los afectos humanos (...) porque muy pronto vuelven a cerrarse", p. 12.
  • "A partir de ese momento está predestinado", p. 13.
  • "¿Es posible que nadie lo haya visto?", p. 13.
  • "Pero en el caso de Wakefield la magia de una sola noche bastó (...) porque un gran cambio moral se ha operado en él durante tan breve período", p. 14.
  • "El artificioso imbécil echa a correr temiendo que el ojo de Mrs. Wakefield lo haya descubierto ente un millar de átomos idénticos", p. 14.
  • "¡imbécil! Está en otro mundo. (...) ¡Desdichado! Los muertos tienen casi tanta probabilidad de volver a sus domicilios terrestres como Wakefield, el desterrado voluntario", p. 15.
  • "¡Que no deba yo escribir un infolio [un libro en folios] en vez de un artículo [O autor está chamando artigo ao conto...] de una docena de páginas! quizás entonces pudiera mostrar cómo una influencia que supera nuestro dominio posa su vigorosa mano sobre cada uno de nuestros actos y urde sus consecuencias en la férrea trama de la necesidad", p. 15.
  • "(...) desde hace mucho tiempo ha perdido toda noción de la singularidad de su conducta", p. 15.
  • "(...) La multitud empuja el pecho de la mujer contra el brazo del hombre. Se detienen, frente a frente, mirándose a los ojos. (...) La multitud refluye y los arrastra separadamente", p. 16.
  • "Ha logrado, o mejor, le ha sucedido quedar separado del mundo, desaparecer, renunciar a su lugar y a sus privilegios entre los vivos sin ser admitido entre los muertos. La vida de un ermitaño no se parece en modo alguno a la suya. wakefield continúa sumergido como antes en la baraúnda de la ciudad, pero la muchedumbre lo codea y no lo ve. En sentido figurado podríamos decirque está siempre al lado de su mujer y junto a su hogar; sin embargo, nunca podrá sentir el calor del uno ni el afecto de la otra. Su destino impar ha querido que conservara la parte que le tocó de simpatías humanas y que aún se sintiera envuelto en los humanos intereses cuando había perdido ya su recíproca influencia sobre ellos", p. 17.
  • "En el desorden aparente de nuestro misterioso mundo, cada hombre está ajustado a un sistema con tan exquisito rigor -ylos sistemas entre sí, y todos a todo- que el individuo que se desvía un solo momento , corre el terrible albur de perder para siempre su lugar. Corre el albur de ser, como wakefield, el Paria del universo", p. 19, e fin do conto. (Tradución ao castelán de José Blanco).
Pode ser útil comparar o primeiro parágrafo de cada conto co primeiro do outro conto; e o mesmo cos parágrafos do final. A ver...

domingo, 1 de febrero de 2009

CONTO Nº 1: "BARTLEBY", DE MELVILLE

"WAKEFIELD" (Hawthorne): Contamos cun relato complementario, "Wakefield", de Hawthorne, publicado antes que "Bartleby". Se queres o conto "Wakefield" en castelán, preme aquí. Se o queres ler en inglés, preme neste outro enlace. E se buscas información sobre ese conto, talvez se premes aquí atopes o que queres. este conto podes lelo antes de ler o de Melville, ou despois. Hai unha certa influencia de Hawthorne sobre melville (ademais, eran amigos e veciños), e posiblemente deste conto sobre o outro.

"BARTLEBY" (Melville): éste é o primeiro conto que leremos neste club, pois o de Hawthorne o presentamos como "complementario". Se queres acceder a "Bartleby" en inglés, preme aquí. E se queres ler o conto en castelán e non o tes, pincha neste enlace.
Temos xa marcada a reunión para o 13 de Febreiro, vernes, e nela dialogaremos sobre o conto de Melville e talvez o de Hawthorne. Propoñenos sen embargo agora unha serie de cuestións ou orientacións para mellor acceder ao relato melvilleano -sen pretender tampouco prefixar unha determinada interpretación, pois non é ése o espírito deste club, como tampouco o era o do ano pasado: queremos sempre partir das propias lecturas dos compoñentes deste grupo-. Comezamos:
  • No conto e/ou no personaxe de Hawthorne, ¿pódese ver algún parecido ou semellanza cos de Melville?
  • O relato está contado en primeira persoa, pero ese narrador é o avogado... ¿Ë o non é éste o protagonista do conto? ¿Cumpre o narador o seu obxectivo de narrador, ou non? ¿Por que...?
  • ¿Hai un cambio especialmente significativo do narrador nalgún momento concreto da historia? ¿Cal e por que? ¿E nótase un cambio aa longo de toda historia...?
  • ¿Vese o avogado a se mesmo en Bartleby, ou todo o contrario?
  • O conto foi publicado en 1853, co título "Bartleby, the Scrivener: A Story of Wall Street". o termo "wall" (parede, muro) aparece unha e outra vez no relato. ¿Casualidade? ¿Onde ten B. a súa mesa?
  • A mesa de B., ¿que ten dentro?
  • ¿Le B. algo algunha vez? Lectura con auténtica comprensión, queremos dicir...
  • ¿B. ten "interior", ou é "impenetrable", "espectro"?
  • hai rumores de que B. traballaba antes na "Dead Letters Office" (literalmente traducido: Oficina das Cartas Mortas), a Oficina de Cartas non reclamadas. ¿Casuañlidade outra vez?
  • O nome de bartleby, ¿terá significado buscado por Melville?
  • ¿Como entender ese final, na cárcere, chamada "Tombs", e que significará ese nome?
  • Ademais do narador e de B., están os outros escribentes: ¿temos opinión sobre eles?, ¿son como B., ou que?
  • Tarefa para heroes e heroínas: pódese buscar na Rede un resumo, ou información sobre o diálogo "Fedro", de Platón (a escritura, a lectura), a ver...
  • Varias preguntas en serie, e relacionables coa anterior de Platón: a) o oficio de copista, de escribente, ¿en que consiste?, ¿que relación ten co texto, coa letra, coa lectura?; b) ¿é igual esta relación, ou distinta, ca do escritor-novelista, ou ca do lector de literatura, coma ti? ¿Diferencias? ¿Xoga con elas Melville? (¿"Fedro"?); c) ¿que diferencias vemos entre textos como actas, historiais, testemuñas policiais, etc., e poemas ou novelas?
Ben, probablemente xa é máis que suficiente. Colle as que desexaes, ou nngunha. En realidade, coa túa lectura atenta chega.
recorda, en calquera caso, que en poucos día (dous, tres) haberá máis información neste blog, e esperemos que xa comentarios, por que non... Un saúdo.

(Información extraída de: J.L. Pardo, "Bartleby o de la humanidad", en VV AA, Preferiría no hacerlo, en Pre-Textos, 2000. E da introducción á edición do conto na editorial Cátedra).

Nota: Se alguén, sexa quen sexa, consigue enlaces para poder ler os contos de H. e/ou M. en galego, por favor que facilite esa información nun comentario a esta entrada. Gracias.

Prólogo de Richard Ford a "Antología del cuento norteamericano"

Sería de interese ler todo este prólogo, pero seleccionaremos de momento certos fragmentos que consideramos impotantes.
Alonxado de formalismos e academicismos que parecen sobrarlle, Ford define relato como "una obra de ficción, escrita en prosa y no en verso (aunque estoy dispuesto a ser flexible), cuya extensión oscila entre un párrafo y un número de páginas o palabras más allá de las cuales corto parezca poco convincente para una persona e su sano juicio". despois parece por bastante vontade en se desmarcar da definición (e regras) de Poe, por resultar xa demasiado estricta e reductora. Ford, finalmente, fala ao lector cara a cara: a historia do relato norteamericano enténdese mellor como a dunha actitude que a dun problema formal (definición, regras). Así, na páxina 18 di: "un escritor norteamericano (sin duda al igual que uno letón o uno noruego) ofrece el aspecto de un hombre o una mujer bastante perplejo ante el maremágnum de acontecimientos más que el de una criatura escudada detrás de una barricada de obras y certezas. Por supuesto, una de las concepciones erróneas de la historia es creer que las grandes figuras del pasado eran esencialmente diferentes de nosotros. y una de las convicciones principales de la democracia es el hecho de que no lo eran."
rematamos esta entrada cunha cita final: "todos los relatos aquí reunidos (...) impresionarán a los lectores con (...) su brevedad y capacidad de moderación contra la urgencia de decir ma´s cuando es mejor decir menos; su convicción fundamental de que la vida puede -y quizás debería- ser minimizada , y al mismo tiempo ser enfatizada en un solo gesto, y de este modo juzgada moralmente. Estos relatos afirman que en medio del gran tumulto aparentemente indistinguible de la vida, se puede encontrar lo primordial."

Érase unha vez... (O conto do conto)

O conto "literario" (non o popular: lendas, folclore, moralismo...) nace no s. XIX, con autores da talla de Poe, Maupasant ou Chéjov.
¿Cales son os seus trazos máis propios?: tres, se botamos man de Cortázar ("Algunos aspectos del cuento", 1962):
  1. A significación: "un cuento es significativo cuando quiebra sus propios límites con esa explosión de energía espiritual que ilumina bruscamente algo que va mucho más allá de la pequeña y a veces miserable anécdota que cuenta."
  2. A intensidade: "la eliminación de todas las ideas o situaciones intermedias, de todos los rellenos o fases de transición que la novela permite e incluso exige."
  3. A tensión: o lector será incapaz de saír da atmósfera xerada polo relato; non terá tregua.
(Información tomada de "Estudio prelimnar", de M. díez rodríguez, en Antología del cuento literario; Alhambra longman, 2007).